Wat is de invloed van ammoniakemissie op natuur? Hoe bepaal ik of mijn uitbreidingsplannen passen binnen de kaders van de Natuurbeschermingswet? Dit soort vragen speelt een belangrijke rol bij besluitvorming over de uitbreiding van veehouderijen nabij natuurgebieden die zijn aangewezen als Natura 2000 – gebied.
In Nederland hebben we ruim 160 zogenaamde Natura 2000 – gebieden. Dit zijn natuurgebieden die op grond van Europees recht extra worden beschermd vanwege hun waarde voor de biodiversiteit. De kwaliteit van deze gebieden mag in ieder geval niet verslechteren. In sommige gevallen moet de kwaliteit zelfs verbeteren. Dit blijkt dan uit het besluit tot aanwijzing van het gebied als Natura 2000 – gebied. Bestemmingsplannen en vergunningen die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben voor deze gebieden moeten worden getoetst op hun gevolgen voor de kwaliteit van de Natura 2000 – gebieden. Als uit zo’n toets blijkt dat een plan of project mogelijk negatieve gevolgen kan hebben dan is het niet toegestaan, tenzij deze gevolgen kunnen worden weggenomen of ergens anders gecompenseerd kunnen worden.
Veel veehouderijen worden beperkt in hun uitbreidingsmogelijkheden vanwege hun ligging ten opzichte van Natura 2000 – gebieden. De ammoniakuitstoot van veehouderijen is een veel voorkomend probleem. In veel gebieden is de hoeveelheid ammoniak in de bodem zo groot dat toevoeging van ammoniak ten gevolge van één of meer nieuwe projecten al snel leidt tot negatieve gevolgen voor Natura 2000. Bij het vaststellen van een bestemmingsplan of het verlenen van een omgevingsvergunning voor de uitbreiding van een veehouderij spelen mogelijke effecten op de natuur vaak een grote rol. Er moet onderzoek worden gedaan naar de hoeveelheid ammoniak die al aanwezig is in de natuur (achtergrondconcentratie) en de emissie ten gevolge van de uitbreiding van de veehouderij. Verder moet ook de kritische depositiewaarde worden vastgesteld. Dat is de waarde waarboven de toevoeging van ammoniak naar verwachting negatieve effecten op Natura 2000 zal hebben.
Bij zo’n onderzoek moet niet alleen rekening worden gehouden met het project waarop de besluitvorming is gericht, maar ook op andere projecten die – mogelijk in onderlinge samenhang met de veehouderij negatieve effecten op de natuur heeft. Het gaat dan alleen om projecten die een zekere mate van concreetheid hebben. Uit rechtspraak blijkt bijvoorbeeld dat het bevoegd gezag zich mag beperken tot projecten die zijn aangevraagd op het moment dat besluitvorming moet plaatsvinden over de veehouderij.
Als blijkt dat de uitbreiding van de veehouderij mogelijk negatieve effecten heeft op een Natura 2000 – gebied dan kunnen aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn om de uitbreiding toch door te kunnen laten gaan. Daarbij kan worden gedacht aan saldering binnen de inrichting of buiten de inrichting. Deze saldering moet er dan toe leiden dat de toename van de ammoniakemissie ten gevolge van de uitbreiding van de veehouderij elders met dezelfde hoeveelheid wordt teruggebracht. Bijvoorbeeld door de vergunning voor andere stallen binnen of buiten de inrichting in te trekken. Het maakt dan niet uit of de stallen ten aanzien waarvan de vergunning wordt ingetrokken al zijn gerealiseerd. Op het moment dat besluitvorming over de uitbreiding plaatsvindt moet de daadwerkelijke uitvoering van de saldering wel voldoende zijn verzekerd. Eventueel door het sluiten van een overeenkomst met voldoende waarborgen dat de overeenkomst ook wordt uitgevoerd.
Het is ook mogelijk om aan de vergunning voorschriften te verbinden om een verdere reductie van de ammoniakuitstoot in de autonome situatie (dus zonder de uitbreiding) te realiseren. Een algemene verplichting daartoe heeft het bevoegd gezag niet. Onder bepaalde voorwaarden mag ook rekening worden gehouden met maatregelen die de emissie van ammoniak beogen te verminderen, maar die niet direct samenhangen met de uitbreiding van de veehouderij.
Wilt u weten welke mogelijkheden er zijn om veehouderijen uit te breiden binnen de kaders van het natuurbeschermingsrecht? Welke eisen er worden gesteld aan saldering? Hoe een overeenkomst ter verzekering van saldering er uit ziet? Neem gerust contact op, want Raadsio+ geeft de oplossing.
Martijn van Geilswijk
martijn@raadsio.nl
06 – 24532711